De oversteek - Koen D'haene

1910. De vijftienjarige Aloïs krijgt de kans naar Amerika te trekken. In Vlaanderen, bij de Leie, gaan de zaken slecht. Alhoewel zijn vader de praatjes niet gelooft, is Aloïs snugger genoeg om te weten dat er oorlog dreigt. Wanneer hij met zijn reisgenootschap aankomt in New York, wordt hij in de steek gelaten. Met veel geluk vindt hij snel een job en worden zijn leefomstandigheden iets minder armoedig. Hij leert de duitse Lore en haar familie kennen en wordt al snel verliefd. Maar wanneer de oorlog in Vlaanderen uitbreekt, gaat hij, tegen Lores wil in, als vrijwilliger mee vechten aan de Ijzer. Wanneer hij terugkomt is Aloïs’ wereldbeeld veranderd. Hij neemt een job aan om een tunnel vanuit de stad naar Long Island te bouwen, daar had hij ooit van gedroomd. 

 

Waar en wanneer
Het verhaal speelt zich deels af in Vlaanderen, bij de Leie of aan de Ijzer, en deels in Amerika, New York.
 
Hoofdthema
Vooral het opgroeien van Aloïs staat centraal. Hij leert in Amerika op zijn eigen benen staan, maar zal zijn leven in Vlaanderen nooit helemaal achter zich kunnen laten. Wanneer de oorlog uitbreekt, bevindt Aloïs zich op de drempel naar de volwassenheid. Doorheen het verhaal krijgt men info over WO I, niettemin ligt de focus steeds op Aloïs en de ontwikkelingen die hij doormaakt.
 
Appreciatie
Voor een boek uit dit genre, vond ik het best goed: het bevat veel waarheden over de oorlog, maar is toch niet al te gruwelijk. De balans tussen Aloïs' hoopvolle leven in Amerika en de zwarte oorlog, maakt dat het verhaal voor jonge lezers zeer toegankelijk is. Wat ik ook een enorm pluspunt vond, is dat het verhaal nog doorgaat na de oorlog. We zien Aloïs alles verwerken en dat creëert een mooi en hoopvol einde.
 
Chambers
- Toen je het boek zat te lezen, zag je toen in je fantasie hoe het verhaal zich afspeelde?
Ja, het boek bevat enorm veel beschrijvingen. Ik legde het verhaal dan ook nog eens naast mijn geschiedenislessen van het middelbaar en kon dan een sterk beeld vormen van de gebeurtenissen in die tijd.
 
- Hoelang duurt de periode waarin het verhaal zich afspeelt?
De periode duurt zo'n tien jaar. Soms komen er flashbacks tussen naar Aloïs kindertijd, maar als we enkel naar de gebeurtenissen kijken, wordt er ongeveer tien jaar van Aloïs' leven beschreven.
 
- Heb je andere boeken gelezen die hierop lijken?
Ja, maar die gingen voornamelijk over WO II. Over WO I zijn er niet zoveel boeken, en al helemaal niet voor jongeren. Gelijkenissen met WO II-boeken: armoedige leefomstandigheden, zeer jonge soldaten, gescheiden worden van je familie, snel opgroeien...
 
Narratologisch aspect: tijd
Vrij continu verhaal, wel één tijdsprong die het continu verhaal ietwat breekt. De sujet en fabel vallen wel samen, het verhaal wordt chronologisch verteld.
 
Heel soms komen er retrospectieve elementen voor, wanneer Aloïs heimwee heeft bijvoorbeeld. Hij ziet dan een schilderij vaan een schip en denkt terug aan zijn thuis in Vlaanderen.
 
Gemarkeerd tijdsverloop
Er worden vaak jaartallen en data vermeld. 
 
Historische tijd of kalendertijd
1908-1918
Verteltijd
156 pagina’s
Vertelde tijd
Zo'n tien jaar
 
==> tijdversnelling of samenvatting + tijdsprong
De vertelde tijd is aangzienlijk groter dan de verteltijd. Het verteltempo ligt hoog. Ook wordt er een tijdsprong gemaakt van Aloïs aan het front naar Aloïs in Amerika.
 
 
naar
D'haene, K. 2001. De oversteek. Leuven: Davidsfonds Uitgeverij.